สถานที่พักฟื้นและศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ: อบอุ่น ปลอดภัย และใส่ใจในทุกรายละเอียด
1.Universal Design: เพื่อความสะดวกสบายในทุกการใช้งาน
หลักการ Universal Design คือการออกแบบพื้นที่ที่ทุกคนสามารถใช้งานได้โดยเฉพาะผู้สูงอายุและผู้ป่วยที่มีข้อจำกัดด้านการเคลื่อนไหว
1.1 พื้นที่ไร้สิ่งกีดขวาง: ทุกส่วนของสถานที่พักฟื้น เช่น ทางเดิน กรอบประตู และพื้นที่ส่วนกลาง ออกแบบให้ปราศจากอุปสรรค เพื่อให้ผู้ใช้วีลแชร์หรืออุปกรณ์ช่วยเดินสามารถเคลื่อนไหวได้สะดวก
1.2 อุปกรณ์ช่วยเหลือที่เหมาะสม: มีราวจับในพื้นที่สำคัญ เช่น ห้องน้ำ ทางเดิน และพื้นที่พักผ่อน เพื่อลดความเสี่ยงในการลื่นล้ม
1.3 แสงสว่างและสีสันที่เป็นมิตร: ใช้แสงสว่างที่เพียงพอและสีที่ช่วยเพิ่มการมองเห็น เพื่อความปลอดภัยและบรรยากาศที่อบอุ่นแสงสว่างที่เพียงพอและสม่ำเสมอ
- ลดเงามืดหรือแสงสะท้อนที่อาจทำให้ลื่นหรือสะดุด
- ใช้ไฟส่องสว่างในจุดที่ต้องการ เช่น ทางเดินและมุมห้อง
2. Care-Centric Design คือแนวคิดการออกแบบที่เน้นความต้องการและความเป็นอยู่ของผู้พักอาศัยเป็นศูนย์กลาง โดยมุ่งเน้นทั้งการดูแลสุขภาพกาย จิตใจ และอารมณ์ เพื่อสร้างสภาพแวดล้อมที่อบอุ่น ปลอดภัย และส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ
2.1 พื้นที่ปราศจากสิ่งกีดขวาง
- คำนึงถึงการใช้งานที่สะดวกและปลอดภัยสำหรับทุกคน ผู้พักอาศัยที่มีข้อจำกัดด้านการเคลื่อนไหวและผู้ให้บริการที่ต้องให้การดูแล
2.2 ทางเดินที่กว้างและปลอดภัย
- ทางเดินในอาคารออกแบบให้กว้างพอสำหรับรถเข็นหรือผู้ช่วยเดิน
- ไม่มีพื้นต่างระดับที่อาจก่อให้เกิดอุบัติเหตุ
2.3 ราวจับที่แข็งแรงและเพียงพอ
- ติดตั้งราวจับในจุดสำคัญ เช่น บริเวณทางเดิน บันได และห้องน้ำ
- ราวจับควรมีความสูงที่เหมาะสมและจับถนัดมือ
2.3 พื้นที่โล่งสำหรับการเคลื่อนย้าย
- การจัดวางเฟอร์นิเจอร์ที่ไม่กีดขวางการเดินหรือเคลื่อนย้ายอุปกรณ์ทางการแพทย์
- มีพื้นที่เพียงพอสำหรับการทำงานของผู้ดูแล เช่น การย้ายผู้ป่วยหรือจัดการอุปกรณ์
2.4 ประตูและทางเข้าออกที่ใช้งานง่าย
- ประตูแบบเลื่อนหรือประตูที่มีความกว้างรองรับรถเข็น
- ติดตั้งเซ็นเซอร์หรือประตูเปิด-ปิดอัตโนมัติในพื้นที่ส่วนกลาง
2.5 ห้องน้ำที่ออกแบบเป็นพิเศษ
- ไม่มีธรณีประตูหรือพื้นต่างระดับ
- มีที่นั่งอาบน้ำและพื้นที่หมุนสำหรับรถเข็น
- มีพื้นที่เพียงพอสำหรับเจ้าหน้าที่เข้าไปช่วยเหลือในการเข้าห้องน้ำ
2.6 พื้นที่กลางแจ้งที่ปลอดภัย
- พื้นที่สวนหรือระเบียงที่ไม่มีอุปสรรคสำหรับผู้ใช้รถเข็น
- รั้วและราวจับเพื่อความปลอดภัย
2.7 เตียงปรับระดับที่ช่วยอำนวยความสะดวกในการดูแลผู้ป่วย
- เตียงที่สามารถปรับความสูงให้เท้าของผู้ป่วยสำผัสพื้นได้ ช่วยในการฝึกเดิน สำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองและเคสพักฟื้นหลังผ่าตัดข้อเข้าและข้อสโพก
- เตียงที่ปรับความสูงให้เท่ากับเปลตักได้ จะช่วยให้การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยติดเตียง และอำนวยความสดวกให้ทีมพยาบาลสามารถทำหัตถการเช่นการดูดเสมหะ และการพลิกตัวได้สะดวกมากขึ้น
2.8 การเลือกใช้โทนสี วัสดุ และแสงธรรมชาติที่ช่วยลดความเครียด
- มีไฟโทนอุ่นสำหรับการพักผ่อน และไฟสีขาวที่มีความสว่างเพียงพอสำหรับการทำหัตถการ เจาะเลือด ทำแผลกดทับ และอื่นๆ
- พื้นและ ผนังตกแต่งด้วยวัสดุคล้ายไม้ ให้ความอบอุ่นแต่สามารถทำความสะอาดได้ง่าย
- ทุกห้องพักและพื้นที่ส่วนกลางได้แสงธรรมชาติ ช่วยลดภาวะสับสนกลางวันกลางคืน
2.9 พื้นที่ส่วนกลางเพื่อการสร้างปฏิสัมพันธ์
- ห้องนั่งเล่น หรือห้องกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้ผู้สูงอายุได้ทำกิจกรรมร่วมกับผู้อื่น
- สวนกลางแจ้งหรือพื้นที่สีเขียวสำหรับการพักผ่อนและออกกำลังกาย
- การเปลี่ยนสถานที่รับแสงธรรมชาติช่วยส่งเสริมสุขภาพจิตและอารมณ์
2.10 ระบบแจ้งเตือนฉุกเฉินในห้องพักและพื้นที่ส่วนกลาง
- การใช้เทคโนโลยีเพื่อการติดตามสุขภาพ เช่น เครื่องวัดชีพจร หรือระบบตรวจสอบสุขภาพระยะไกล
- มีกล้องวงจรปิด CCTV ช่วยทีมติดตามการให้การดูแลสำหรับผู้ที่ต้องการความเป็นส่วนตัว
- มี nurse call ให้ผู้เข้าพักสามารถเรียกเจ้าหน้าที่ได้อย่างทันท่วงที
2.11 มีพื้นที่สำหรับครอบครัวที่มาเยี่ยม เช่น ห้องรับรองหรือพื้นที่ส่วนตัว
- การออกแบบที่รองรับการทำงานของเจ้าหน้าที่ผู้ดูแล เช่น จุดบริการและอุปกรณ์ที่ใช้งานง่าย
- มีพื้นที่พักผ่อนให้ญาติที่มาเฝ้า ทั้งภายในห้องและภายนอกห้อง
- มีพื้นที่เยี่ยมที่ให้ความเป็นส่วนตัว
ประโยชน์ของ Care-Centric Design
- ส่งเสริมการฟื้นฟูสุขภาพที่มีประสิทธิภาพ
- ลดความเสี่ยงของอุบัติเหตุ
- ส่งเสริมความเป็นอิสระและศักยภาพของผู้สูงอายุ
- ช่วยให้ผู้พักอาศัยรู้สึกอบอุ่นเหมือนอยู่บ้าน
Care-Centric Design เป็นหัวใจสำคัญของการสร้างสถานที่ที่ไม่เพียงเป็นที่พักฟื้นหรือดูแลสุขภาพ แต่ยังเป็นที่ที่ผู้สูงอายุสามารถใช้ชีวิตอย่างมีความสุขและมีคุณค่าในทุกวันของชีวิต
“เพราะเราเชื่อว่า การพักฟื้นไม่ได้หมายถึงแค่การรักษา
แต่คือการสร้างความสุขและคุณภาพชีวิตในทุกวัน”